5 ARALIK NE GÜNÜ? | 5 Aralık her yıl Dünya Kadın Hakları olarakkutlanan bir tarihtir. Türkiye'deki önemi ise 5 Aralık 1934'te Türk kadınına Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından verilen Seçme ve Seçilme Hakkı sebebiyle daha özel bir anlam ifade etmektedir. 5 Aralık aynı zamanda Dünya Mühendisler Günü olarak da kutlanmaktadır.
5 ARALIK'TA NE OLDU, ANLAMI NE, NEDEN KUTLANIR?
Türkiye'de ve bazı diğer ülkelerde Dünya Kadın Hakları Günü olarak kutlanan 5 Aralık, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) 5 Aralık 1934 tarihinde kabul ettiği ve Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkı tanıyan yasanın yıl dönümüdür.
Bu yasayla birlikte, Türk kadınları, Avrupa'nın birçok ülkesinden önce, seçme ve seçilme hakkına kavuşmuşlardır. Bu, Türk kadınının çağdaşlaşmasında ve toplumdaki yerinin güçlendirilmesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.
5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü, tüm dünyada kadınların eşitlik ve adalet için verdiği mücadeleyi hatırlamak ve kutlamak için önemli bir gündür.
5 ARALIK DÜNYA KADIN HAKLARI GÜNÜ TARİHÇESİ
Kadınlar, tarih boyunca eşitlik ve adalet için mücadele etmişlerdir. Bu mücadelenin önemli dönüm noktalarından biri, 5 Aralık 1934 tarihinde Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkı tanınmasıdır. Türkiye'de kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesinin tarihi, 19. yüzyıla kadar uzanır. Bu dönemde, Türk kadınları, eğitim ve çalışma gibi alanlarda eşit haklar için mücadele etmeye başlamışlardır.
1908 yılında İkinci Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte, kadınlara eğitim ve çalışma gibi alanlarda bazı haklar tanınmaya başlamıştır. Ancak, seçme ve seçilme hakkı, kadınlara verilmemiştir. 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte, kadınlara yönelik haklar konusunda yeni adımlar atılmaya başlanmıştır. 1924 yılında kabul edilen Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitimde kız ve erkek öğrenciler eşit haklara kavuşmuştur. 1926 yılında kabul edilen Medeni Kanun ile kadınlara miras, boşanma ve evlilik gibi konularda eşit haklar tanınmıştır.
5 Aralık 1934 tarihinde kabul edilen Seçim Kanunu'nda yapılan değişiklikle birlikte, kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Bu yasayla birlikte, Türk kadınları, Avrupa'nın birçok ülkesinden önce, seçme ve seçilme hakkına kavuşmuşlardır. Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkının verilmesi, Türk kadınının çağdaşlaşmasında ve toplumdaki yerinin güçlendirilmesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Bu hak, Türk kadınlarının, eşitlik ve adalet için verdiği mücadelenin önemli bir sonucudur.
5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü, tüm dünyada kadınların eşitlik ve adalet için verdiği mücadeleyi hatırlamak ve kutlamak için önemli bir gündür. Bu gün, kadınların elde ettiği kazanımları kutlamak ve kadınların eşitlik ve adalet için verdiği mücadeleye destek vermek için bir fırsattır.
KADINLARA SEÇME VE SEÇİLME HAKKI VERİLMEYEN ÜLKELER
Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmeyen ülkeler, genellikle dini ve kültürel nedenlerle bu hakkı kadınlardan esirgemektedir. Bu ülkelerde, kadınların toplumdaki yeri, erkeklerden daha alt seviyede kabul edilmektedir. 2023 yılı itibarıyla, kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmeyen ülkeler şunlardır:
- Afganistan
- Brunei
- Kuveyt
- Lübnan
- Malezya
- Nijerya
- Suudi Arabistan
- Umman
Bu ülkelerde, kadınlara seçme ve seçilme hakkı, sınırlı olarak veya belirli koşullara tabi olarak tanınmaktadır. Örneğin, Afganistan'da kadınlara seçme hakkı tanınmaktadır, ancak seçilme hakkı tanınmamıştır. Malezya'da kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmaktadır, ancak bazı Müslümanlar için bu hak, belirli koşullara tabidir. Dünyada, kadınların seçme ve seçilme hakkı konusundaki durum, her geçen gün iyileşmektedir. Ancak, hala kadınların seçme ve seçilme hakkının tanınmadığı birçok ülke bulunmaktadır.
DİĞER ÜLKELERDE KADINLARA SEÇME VE SEÇİLME HAKKINN VERİLMESİ
Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması, tarih boyunca farklı ülkelerde farklı zamanlarda gerçekleşmiştir. Bu hakkın tanınmasında, siyasi, sosyal ve kültürel faktörlerin yanı sıra, kadınların verdiği mücadele de önemli rol oynamıştır. Dünyada kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren ilk ülke Yeni Zelanda'dır. 1893 yılında kabul edilen bir yasa ile Yeni Zelanda'daki kadınlara hem genel seçimlerde hem de yerel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır.
Avrupa'da kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren ilk ülke Finlandiya'dır. 1906 yılında kabul edilen bir yasa ile Finlandiya'daki kadınlara hem genel seçimlerde hem de yerel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren ilk eyalet Wyoming'dir. 1869 yılında kabul edilen bir yasa ile Wyoming'deki kadınlara genel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır.
Diğer büyük ülkelerde kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması aşağıdaki gibi olmuştur:
İngiltere: 1918
Fransa: 1944 Almanya: 1919 İtalya: 1946 Japonya: 1945 Çin: 1949 Hindistan: 1950 Rusya: 1917
Günümüzde, dünyadaki hemen hemen tüm ülkelerde kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmaktadır. Ancak, bazı ülkelerde bu hak, sınırlı olarak veya belirli koşullara tabi olarak tanınmaktadır. Türkiye, kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren ülkelerden biridir. 5 Aralık 1934 tarihinde kabul edilen bir yasa ile Türk kadınlarına hem genel seçimlerde hem de yerel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkının verilmesi, Türk kadınının çağdaşlaşmasında ve toplumdaki yerinin güçlendirilmesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.
